-
1 et
et adv. and conj. I. adv., adding to a fact or thought, also, too, besides, moreover, likewise, as well, even: Ph. vale. Pa. et tu bene vale, T.: ‘tu tuom negotium gessisti bene.’ Gere et tu tuom bene: et Caelius profectus... pervenit, Cs.: et alia acies fundit Sabinos, L.: nam et testimonium saepe dicendum est: qui bellum gesserint, quom et regis inimici essent: id te et nunc rogo: Romulus et ipse arma tollens, L.: amisso et ipse Pacoro, Ta.: spatium non tenent tantum, sed et implent, Ta.— II. As conj, and, as the simplest connective of words or clauses: cum constemus ex animo et corpore: dixerat et conripiunt spatium, V.: Xerxes et duo Artaxerxes, Macrochir et Mnemon, N.—After a negat., but: portūs capere non potuerunt, et infra delatae sunt, Cs.—After an emphatic word: hoc et erit simile, etc. (i. e. et hoc): Danaūm et... Ut caderem meruisse manu (i. e. et meruisse ut Danaūm manu cederem), V.: vagus et sinistrā Labitur ripā, H. — Regularly, either et introduces the second and each following word or clause, or no connective is used: Alco et Melampus et Tmolus, Alco, Melampus and Tmolus: et ipse bonus vir fuit, et multi Epicurei et fuerunt et hodie sunt et in amicitiis fideles et in omni vitā constantes et graves: Signini fuere et Norbani Saticulanique et Fregellani et Lucerini et, etc. (sixteen times), L.: sequebantur C. Carbo, C. Cato, et minime tum quidem Gaius frater, etc. —But the rule is often violated: consulibus, praetoribus, tribunis pl. et nobis... negotium dederat: fuere autem C. Duellius P. Decius Mus M. Papirius Q. Publilius et T. Aemilius, L.: abi, quaere et refer, H.: It, redit et narrat, H.—After multi, plurimi, tot (where no conj. is used in English): multae et magnae Cogitationes, many great thoughts: plurima et flagitiosissuma facinora, S.: tot et tantae et tam graves civitates.—Repeated, both... and, as well... as, on the one hand... on the other, not only... but also: et haec et alia: et in circo et in foro: Iovis Et soror et coniunx, V.: et publice et privatim: et est et semper fuit: et oratio et voluntas et auctoritas, as well... as... and.—The second or last et often introduces a climax, both... and in particular: homo et in aliis causis versatus et in hac multum versatus.— Corresponding with neque, both... and not, both not... and: via et certa neque longa: nec sapienter et me invito facit, both unwisely and against my protest: quia et consul aberat nec facile erat, etc., L.—Corresponding with -que, deinde, tum, instead of another et: et Epaminondas cecinisse dicitur, Themistoclesque, etc.: uti seque et oppidum tradat, S.: tela hastaque et gladius, L.: et in ceteris... tum maxime in celeritate: et publicani... deinde ex ceteris ordinibus homines.—After a negative, uniting two words or phrases: non errantem et vagam, sed stabilem sententiam: Nec pietate fuit nec bello maior et armis, V.—Uniting two words which form one conception: habere ad Catilinam mandata et litteras: pateris libamus et auro, V.: cernes urbem et promissa Moenia, V.: omnium artium ratio et disciplina, systematic cultivation: quam (medicinam) adfert longinquitas et dies, time: crescit oratio et facultas (i. e. dicendi facultas): a similitudine et inertiā Gallorum separari, from resembling their lack of enterprise, Ta.—Et non, and not, instead of neque: patior, iudices, et non moleste fero: exempla quaerimus et ea non antiqua: uti opus intermitteretur et milites contineri non possent, Cs.: pro decore tantum et non pro salute, L.: tantummodo in urbe et non per totam Italiam, S.: me ista curasse et non inrisisse potius, etc.; cf. otioso vero et nihil agenti privato: temere et nullo consilio: heredes sui cuique liberi, et nullum testamentum, Ta. — Adding a general to a special term, or a whole to one or more parts, and the rest, and all: Chrysippus et Stoici, and the Stoics in general: ad victum et ad vitam: procul ab Syracusis Siciliāque, L.—Adding a special to a general term, or a part to a whole, and in particular, and especially: si te et tuas cogitationes et studia perspexeris: tris (navīs) In brevia et Syrtīs urguet, V.: regnum et diadema, H. — Adding an explanation or enlargement of the thought, and indeed, and in fact, and moreover, and that, and besides: errabas, Verres, et vehementer errabas: hostis et hostis nimis ferus: cum hostis in Italiā esset, et Hannibal hostis, L.: te enim iam appello, et eā voce, ut, etc.: id, et facile, effici posse, N.: et domi quidem causam amoris habuisti: pictores, et vero etiam poëtae.—Introducing a parenthesis: ad praetorem— et ipse ita iubebat—est deductus, L.—Adding a result after an imper, and then, and so: Dic quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo, V.—Introducing a strongly contrasted thought, and yet, and in spite of this, and... possibly, but still, but: et dubitas, quin sensus in morte nullus sit?: animo non deficiam et id perferam: in amicitiā nihil fictum (est), et quicquid est, id est verum.—After an expression of time, introducing a contemporaneous fact, and, and then, when, as: haec eodem tempore referebantur, et legati veniebant, Cs.: eādem horā Interamnae fuerat et Romae: simul consul de hostium adventu cognovit, et hostes aderant, S.—Introducing an immediate sequence in time, and then, when: Tantum effatus et in verbo vestigia torsit, V.: vixdum ad se pervenisse et audisse, etc., L.—Introducing the second term of a comparison, as, than, and: Nunc mihi germanu's pariter animo et corpore, T.: quod aeque promptum est mihi et adversario meo: haudquaquam par gloria sequitur scriptorem et actorem, S.: aliter docti et indocti.—Adversative, but, yet: gravis, severus, et saepius misericors, Ta.: magna corpora et tantum ad impetum valida, Ta.* * *and, and even; also, even; (et... et = both... and) -
2 atque or (only before consonants) ac
atque or (only before consonants) ac conj. [ad + que], and (like - que, it connects words or thoughts which form a whole, but unlike - que gives prominence rather to what follows, and is rarely repeated). I. Copulative. A. Connecting single words and expressions, and, as well as, together with: restituam ac reddam, T.: infamia atque indignitas rei, Cs.: honesta atque inhonesta, S.: parere atque imperare iuxta, L.: acies in speciem simul ac terrorem constiterat, Ta.—Poet. for et... et: Atque deos atque astra vocat crudelia mater, V.—Very rarely after one or more words of its phrase: hederā Gaudere pullā atque myrto, H.—In the phrases: unus atque alter, one and another, one or two, S.: alius atque alius, one and another, successive: aliā atque aliā de causā, L.: etiam atque etiam, again and again, repeatedly: semel atque iterum: iterum atque iterum, V.: huc atque illuc, hither and thither: longe atque late, far and wide.—Adding an emphatic expression, and in fact, and that too, and even, and indeed, and in particular: iter in provinciam nostram atque Italiam, Cs.: dis inmortalibus gratia atque ipsi Iovi: hebeti ingenio atque nullo: res tanta atque tam atrox, S.: Py. cognoscitne? Ch. Ac memoriter, yes, and that too, etc., T.: uno atque eo perexiguo tempore, and that too: atque eo magis, and so much the more: atque id eo magis, and that the more, Cs.: duabus missis cohortibus, atque his primis, etc., Cs. — With adeo or etiam: consilium atque adeo amentia, and in fact: cupide accipiat atque etiam bene dicat, and even, T.: atque adeo etiam, and even, L. — B. Connecting closely related thoughts, and so, and even, and... too (usu. beginning the clause): atque eccum! and there he is too! T.: Africanus indigens mei? Minime... ac ne ego quidem illius, and I too am not: Punicā religione servata fides est, atque in vincula omnes coniecit, L.—After a word in its clause: funus atque imagines ducant, etc., H.— Adding an emphatic clause: exsules adlicere coepit: ac tantam sibi auctoritatem comparaverat, etc., Cs.: vos pro libertate non... nitemini? atque eo vehementius, quod, etc., S.—With a negative: si fidem habeat... ac non id metuat, ne, etc., and does not rather, T.: quasi nunc id agatur, quis... ac non hoc quaeratur: ut civem, ac non potius ut hostem.—Adding an adversative clause, and yet, and nevertheless: Quibus nunc sollicitor rebus!... atque ex me hic natus non est, T.: non dicere pro nobis possunt; atque haec a nobis petunt omnia: nihil praeterea est magno opere dicendum. ac tamen... pauca etiam nunc dicam. —In transitions, etc.: locum delegerunt. ac primo adventu, etc., Cs.: Atque ea diversa, dum geruntur, V.: Atque hic tantus vir, N.: nomen ei iugo Alpium inditum transgressum, L.— II. After words of comparison, as, than, than as: nihil aeque atque illam vim requirit: neque mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuit: pariter ac si hostes adessent, S.: castra movere iuxta ac si hostes adessent, S.: proinde ac de hominum est vitā merita: cum totidem navibus atque erat profectus, N.: similiter atque ipse eram commotus: fit aliud atque existimaris: aliter causam agi atque iste existimaret: non secus ac si meus esset frater: simulacrum contra atque antea fuerat convertere: simul atque adsedisti: haud minus ac iussi faciunt, V.: Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.Latin-English dictionary > atque or (only before consonants) ac
-
3 at
at or ast, conj. [Curtius connects the Sanscr. ati, ultra, nimis, the Gr. eti, the Lat. et, and at in atavus; Vanicek connects with these at, atque, and atqui. Thus the original idea of addition is prominent in eti, et, and atque; and the idea of opposition in at and atqui, which agree with at-ar in meaning as well as in form. After the same analogy, the Gr. pleon, more, has become plên, but; and the Lat. magis has passed into the same meaning in the Fr. mais and the Ital. mai. The confusion in MSS. between at, ac, and et, and between atque and atqui, was prob. caused as much by their connection in idea as in form] (it was sometimes, for the sake of euphony, written ad; cf. Quint. 12, 10; 12, 32; 1, 7, 5; Charis. p. 203 P., where, instead of at conjunctionem esse, ad vero praepositionem, the reading should be, ad conjunctionem esse, at vero praepositionem, Fr.; v. the pass. in its connection; cf. also Vel. Long. p. 2230 P.; Cassiod. p. 2287 P.; Mar. Vict. p. 2458 P. The form ast is found in the old laws; it occurs once in Trag. Rel., but never in Com. Rel. nor in Lucil.; at is found in Plautus about 280 times, and ast about 10 times; in Ter. at about 100 times, and ast once; in Hor. at 60 times, ast 3 times; in Verg. at 168 times, ast 16; in Juv. at 17 times, ast 7; Catull., Tibull., and Prop. use only at, and Pers. (Jahn) only ast; in prose, Cic. uses [p. 186] ast in his epistles. It joins to a previous thought a new one, either antithetical or simply different, and especially an objection; while sed denotes a direct opposition; and autem marks a transition, and denotes at once a connection and an opposition).I.In adding a diff., but not entirely opp. thought, a qualification, restriction, etc., moreover, but, yet; sometimes an emphasized (but never merely copulative) and.A.In gen.: SEI PARENTEM PVER VERBERIT AST OLE PLORASSIT PVER DIVEIS PARENTOM SACER ESTO, if the son strike his father, and the father complain, let the son, etc., Lex Serv. Tullii ap. Fest. s. v. plorare, p. 230 Müll.; Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Leg. 2, 24: Philosophari est mihi necesse, at paucis, but only in a few words, Enn., Trag. Rel. p. 65 Rib.:B.DIVOS ET EOS QVI CAELESTES, SEMPER HABITI COLVNTO... AST OLLA PROPTER QVAE etc.,
Cic. Leg. 2, 8, 19; 3, 4, 11: hinc Remus auspicio se devovet atque secundam Solus avem servat. At Romulus pulcer in alto Quaerit Aventino, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 83 Vahl.); Plaut. Capt. 5, 4, 22:si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit,
id. ib. 3, 5, 25:paret Amor dictis carae genetricis. At Venus Ascanio placidam per membra quietem Inrigat,
Verg. A. 1, 691:(Aeneas) finem dedit ore loquendi. At, Phoebi nondum patiens, immanis in antro Bacchatur vates,
id. ib. 6, 77; 11, 709 sq.: quo (odore) totum nati corpus perduxit;at illi Dulcis compositis spiravit crinibus aura,
id. G. 4, 416; so id. ib. 4, 460; 4, 513; id. A. 3, 259; 3, 675; 7, 81; 8, 241; 9, 793; Prop. 4, 4, 15; 4, 7, 11; Luc. 3, 664; 4, 36 al.—Also in prose (chiefly post-Aug.):una (navis) cum Nasidianis profugit: at ex reliquis una praemissa Massiliam, etc.,
Caes. B. C. 2, 7:ubi facta sunt, in unum omnia miscentur. At pastilli haec ratio est, etc.,
Cels. 5, 17; 6, 18:quamquam insideret urbem proprius miles, tres urbanae, novem praetoriae cohortes Etruriā ferme Umbriāque delectae aut vetere Latio et coloniis antiquitus Romanis. At apud idonea provinciarum sociae triremes etc.,
Tac. A. 4, 5; 4, 6:negavit aliā se condicione adlecturum, quam si pateretur ascribi albo, extortum sibi a matre. At illa commota etc.,
Suet. Tib. 51; id. Calig. 15; 44; id. Vesp. 5; id. Dom. 4; id. Galb. 7 al.—In the enumeration of particulars:Cum alio cantat, at tamen alii suo dat digito litteras, Naev., Com. Rel. p. 20 Rib.: dant alios aliae (silvae) fetus: dant utile lignum Navigiis pinos... At myrtus validis hastilibus et bona bello Cornus,
Verg. G. 2, 447:Nam neque tum stellis acies obtunsa videtur... At nebulae magis etc.,
id. ib. 1, 401; 3, 87; id. A. 7, 691:Hic altā Sicyone, ast hic Amydone relictā, Hic Andro, etc.,
Juv. 3, 69.— The Vulg. often uses at as a mere continuative, where even et or atque might stand: sciscitabur ab iis ubi Christus nasceretur. At illi dixerunt ei: In etc., Matt. 2, 5; 4, 20; 8, 32; 14, 29; 15, 34 et persaep.—In transition,Esp.,1.To a new narration, like the Gr. de; so the commencement of the fourth book of the Æneid: At regina gravi jam dudum saucia curā, etc. (the third book closes with the narrative of Æneas); so the beginning of the third book of the Thebaid of Statius: At non Aoniae moderator perfidus aulae, etc.; Verg. A. 4, 504; 5, 35; 5, 545; 5, 700; 5, 779; 6, 679; 7, 5; 8, 370; 8, 608; 9, 503; 10, 689; 11, 597; 12, 134 et saep.—Also in the postAug. histt. and other prose writers; so after speaking of the Ubii etc., Tac. says: At in Chaucis coeptavere seditionem praesidium agitantes etc., A. 1, 38; so ib. 4, 13; 12, 62; 14, 23 et saep.—2.To a wonderful, terrible, unexpected, or exciting occurrence or circumstance:3.clamores simul horrendos ad sidera tollit, etc.... At gemini lapsu delubra ad summa dracones Effugiunt,
Verg. A. 2, 225; 3, 225:Lacte madens illic suberat Pan ilicis umbrae, Et facta agresti lignea falce Pales etc. At quā Velabri regio patet etc.,
Tib. 2, 5, 33; Verg. G. 4, 471:consurgit Turnus in ensem et ferit. Exclamant Troes trepidique Latini, Arrectaeque amborum acies. At perfidus ensis Frangitur in medio,
id. A. 12, 731; 10, 763:adusque Supremum tempus, ne se penuria victūs Opprimeret metuebat. At hunc liberta securi divisit medium,
Hor. S. 1, 1, 99: Magnus quanto mucrone minatur Noctibus hibernis et sidera terret Orion. At sonipes habitus etc., Stat. S. 1, 1, 46.—To a passionate appeal, etc., in which case the antecedent clause is not expressed, but must be considered as existing in the mind of the speaker; cf. in Gr. alla su, su de.a.In passing to an interrogation, exhortation, request:b.At, scelesta, viden ut ne id quidem me dignum esse existumat?
Plaut. As. 1, 2, 23; id. Aul. 1, 1, 8:At qui nummos tristis inuncat?
Lucil. 15, 21 Müll.: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58: Ca. Non adest. Ps. At tu cita, id. Ps. 1, 1, 30:satis habeo, at quaeso hercle etiam vide,
id. Merc. 5, 4, 53 (Ritschl, sat habeo. Sed):at unum hoc quaeso... Ut, etc.,
id. Capt. 3, 5, 89:at tu, qui laetus rides mala nostra caveto Mox tibi,
Tib. 1, 2, 87:Hunc ut Peleus vidit, At inferias, juvenum gratissime Crantor, Accipe, ait,
Ov. M. 12, 367:at tu, nauta, vagae ne parce malignus arenae Ossibus et capiti inhumato Particulam dare,
Hor. C. 1, 28, 23.—In prose:at vide quid succenseat,
Cic. Fam. 7, 24, 2:itaque pulsus ego civitate non sum, quae nulla erat: at vide, quam ista tui latrocinii tela contempserim,
id. Part. Or. 4, 1, 28; id. Dom. 44; App. M. 6, p. 179, 18.—In expressions of passion, astonishment, indignation, pain, etc.:c.At ut scelesta sola secum murmurat,
Plaut. Aul. 1, 1, 13: Sc. Nunc quidem domi certost: certa res est Nunc nostrum opservare ostium, [ubi] ubist. Pa. At, Sceledre, quaeso, Ut etc., id. Mil. 2, 4, 46:At o deorum quidquid in caelo regit Terras et humanum genus, Quid iste fert tumultus?
Hor. Epod. 5, 1:At tibi quanta domus rutila testudine fulgens, etc.,
Stat. S. 2, 4, 11.—In prose:horum omnium studium una mater oppugnat: at quae mater?
Cic. Clu. 70; id. Verr. 2, 2, 45:at per deos immortales! quid est, quod de hoc dici possit,
id. ib. 2, 1, 46:institui senatores, qui omnia indicum responsa perscriberent. At quos viros!
id. Sull. 42; id. Deiot. 19, 33:tangit et ira deos: at non impune feremus,
Ov. M. 8, 279; 10, 724:at tibi Colchorum, memini, regina vacavi,
id. H. 12, 1.—In indignant imprecations:d.At te di omnes cum consilio, Calve, mactāssint malo! Pomp., Com. Rel. p. 245 Rib.: At te Juppiter diique omnes perdant!
Plaut. Most. 1, 1, 37:At te di deaeque faxint cum isto odio, Laches,
Ter. Hec. 1, 2, 59:At te di perdant,
id. Eun. 3, 1, 41:At tibi di dignum factis exitium duint,
id. And. 4, 1, 42:At vobis male sit,
Cat. 3, 13:At tibi, pro scelere, exclamat, pro talibus ausis Di... persolvant grates dignas et praemia reddant Debita!
Verg. A. 2, 535.—In prose:At vos, ait, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,
Just. 14, 4, 10.—Rarely of friendly inclination, disposition:e.At tibi di bene faciant omnes,
Plaut. Pers. 4, 3, 18:At tibi di semper, adulescens, quisquis es, faciant bene,
id. Men. 5, 7, 32:At tu, Catulle, destinatus obdura,
Cat. 8, 19.—In entreaty:II.At vos, o superi, miserescite regis,
Verg. A. 8, 572:at tu, pater deūm hominumque, hinc saltem arce hostes,
Liv. 1, 12.—In adding an entirely opposite thought, but, but indeed, but on the other hand, on the contrary, etc. (the strictly class. signif. of the word).A.In gen.: at differentiam rerum significat: ut cum dicimus, Scipio est bellator, at M. Cato orator, Paul. ex Fest. p. 11 Müll.: splendet saepe, ast idem nimbis interdum nigret, Att., Trag. Rel. p. 170 Rib.: So. Mentire nunc. Me. At jam faciam, ut verum dicas dicere, Plaut. Am. 1, 1, 189: So. Per Jovem juro med etc. Me. At ego per Mercurium juro, tibi etc., id. ib. 1, 1, 280:a.Atque oppido hercle bene velle illud visus sum, Ast non habere quoi commendarem caprum,
id. Merc. 2, 1, 22:fecit idem Themistocles... at idem Pericles non fecit,
Cic. Att. 7, 11, 3:non placet M. Antonio consulatus meus, at placuit P. Servilio,
id. Phil. 2, 5, 12:majores nostri Tusculanos Aequos... in civitatem etiam acceperunt, at Karthaginem et Numantiam funditus sustulerunt,
id. Off. 1, 11, 35: brevis a naturā nobis vita data est;at memoria bene redditae vitae sempiterna,
id. Phil. 14, 12, 32; id. Cat. 2, 2, 3; id. Leg. 2, 18:crebras a nobis litteras exspecta, ast plures etiam ipse mittito,
id. Att. 1, 16 fin.: Rejectis pilis comminus gladiis pugnatum est. At Germani phalange factā impetus gladiorum exceperunt, Caes. B. G. 1, 52:Postquam Caesar dicendi finem fecit, ceteri verbo alius alii varie adsentiebantur. At M. Porcius Cato hujusce modi orationem habuit,
Sall. C. 52, 1:hac iter Elysium nobis, at laeva... ad impia Tartara mittit,
Verg. A. 6, 542: T. Ante leves ergo pascentur in aethere cervi... M. At nos hinc alii sitientīs ibimus Afros, id. E. 1, 65: Dam. Malo me Galatea petit, lasciva puella... Men. At mihi sese offert ultro meus ignis Amyntas, id. ib. 3, 66; 7, 35; 7, 55; id. G. 1, 219; 1, 242; 1, 370; 2, 151; 2, 184; 3, 331; 4, 18; 4, 180; id. A. 2, 35; 2, 687; 3, 424; 5, 264;6, 489: Ast ego nutrici non mando vota,
Pers. 2, 39:ast illi tremat etc.,
id. 6, 74:Ast vocat officium,
id. 6, 27:At Jesus audiens ait,
Vulg. Matt. 9, 12; 9, 22; 12, 3; 12, 48 et persaep.—In order to strengthen a contrast, sometimes (esp. in Plaut. and Ter.) with contra, e contrario, potius, etiam, vero.(α).With contra:(β).Summis nitere opibus, at ego contra ut dissimilis siem,
Lucil. 26, 19 Müll.:Ergo quod magnumst aeque leviusque videtur... At contra gravius etc.,
Lucr. 1, 366; so id. 1, 570; 1, 1087; 2, 235: L. Opimius ejectus est e patriā: At contra bis Catilina absolutus est, Cic. Pis. 95; id. Verr. 5, 66; id. Sex. Rosc. 131; id. Quinct. 75:At tibi contra Evenit, etc.,
Hor. S. 1, 3, 27:(Cornutus) taedio curarum mortem in se festinavit: at contra reus nihil infracto animo, etc.,
Tac. A. 4, 28.—With e contrario: apud nos mercenarii scribae existimantur;(γ).at apud illos e contrario nemo ad id officium admittitur, nisi, etc.,
Nep. Eum. 1, 5:in locis siccis partibus sulcorum imis disponenda sunt semina, ut tamquam in alveolis maneant. At uliginosis e contrario in summo porcae dorso collocanda, etc.,
Col. 11, 3, 44.—With potius:(δ).at satius fuerat eam viro dare nuptum potius,
Plaut. Cist. 1, 1, 44:at potius serves nostram, tua munera, vitam,
Ov. H. 3, 149.—With etiam: At etiam, furcifer, Male loqui mi audes? but do you even? etc., Plaut. Capt. 3, 4, 31; id. Trin. 4, 2, 151; id. Rud. 3, 4, 6:(ε).At etiam cubat cuculus. Surge, amator, i domum,
but he is yet abed, id. As. 5, 2, 73; so id. Capt. 2, 3, 98; id. Mil. 4, 4, 6:Exi foras, sceleste. At etiam restitas, Fugitive!
Ter. Eun. 4, 4, 1; 5, 6, 10: Proinde aut exeant, aut quiescant, etc.... at etiam sunt, Quirites, qui dicant, a me in exsilium ejectum esse Catilinam, on the contrary, there are indeed people who say. etc., Cic. Cat. 2, 6, 12; id. Phil. 2, 30, 76; id. Quinct. 56; id. Verr. 5, 77; id. Dom. 70 al.—With vero, but certainly:(ζ).At vero aut honoribus aucti aut etc.,
Cic. N. D. 3, 36, 87; id. Off. 2, 20, 70; 2, 23, 80; id. Fin. 1, 10, 33; id. Verr. 2, 5, 17 al.—With certe:(η).Numquam ego te, vitā frater amabilior, Aspiciam posthac. At certe semper amabo,
Cat. 65, 11; 66, 25. —So, quidem—at (very rare) = quidem —autem, Cic. Off. 1, 22, 75.—b.Ironically: Th. Quid valeam? Ly. At tu aegrota, si lubet, per me aetatem quidem, Plaut. Curc. 4, 3, 22:B.at, credo, mea numina tandem Fessa jacent,
Verg. A. 7, 297; 7, 363; Ov. H. 1, 44.—Very freq. in adding an objection, from one's own mind or another's, against an assertion previously made, but, on the contrary, in opposition to this; sometimes, but one may say, it may be objected, and the like:a.Piscium magnam atque altilium vim interfecisti. At nego,
Lucil. 28, 43 Müll.:Quid tandem te impedit? Mosne majorum? At persaepe etiam privati in hac re publicā perniciosos cives morte multārunt. An leges, quae de civium Romanorum supplicio rogatae sunt? At numquam in hac urbe etc.,
Cic. Cat. 1, 11, 28:Appellandi tempus non erat? At tecum plus annum vixit. In Galliā agi non potuit? At et in provinciā jus dicebatur et etc.,
id. Quinct. 41:Male judicavit populus. At judicavit. Non debuit. At potuit. Non fero. At multi clarissimi cives tulerunt,
id. Planc. 11:sunt, quos signa, quos caelatum argentum delectant. At sumus, inquiunt, civitatis principes,
id. Part. Or. 5, 2, 36; id. Fin. 4, 25, 71; id. Verr. 2, 2 fin.:quid porro quaerendum est? Factumne sit? At constat: A quo? At patet,
id. Mil. 6, 15; id. Phil. 2, 9: convivium vicinorum cotidie compleo, quod ad multam noctem, quam maxime possumus, vario sermone producimus. At non est voluptatum tanta quasi titillatio in senibus. Credo: sed ne desideratio quidem, [p. 187] id. Sen. 14, 47:multo magnus orator praestat minutis imperatoribus. At prodest plus imperator. Quis negat?
id. Brut. 73, 256; id. Div. 2, 29, 62; 2, 31, 67; 2, 32, 69 al.:Maxime Juppiter! At in se Pro quaestu sumptum facit hic,
Hor. S. 1, 2, 18 al. — In this case freq. strengthened,By pol, edepol, hercule: At pol ego neque florem neque flocces volo mihi, Caecil., Com. Rel. p. 67 Rib.: So. Non edepol volo profecto. Me. At pol profecto ingratiis, Plaut. Am. 1, 1, 215; so id. As. 2, 2, 34; 4, 2, 14; id. Capt. 3, 4, 64; id. Cas. 2, 3, 15; id. Cist. 4, 2, 70; id. Trin. 2, 4, 73: Ha. Gaudio ero vobis. Ad. At edepol nos voluptati tibi, id. Poen. 5, 4, 61; 3, 1, 68:b.At hercule aliquot annos populus Romanus maximā parte imperii caruit,
Cic. Imp. Pomp. 54; id. Sex. Rosc. 50:at hercle in eā controversiā, quae de Argis est, superior sum,
Liv. 34, 31:At, Hercule, reliquis omnibus etc.,
Plin. 7, 50, 51, § 169:At, hercules, Diodorus et in morbo etc.,
id. 29, 6, 39, § 142:At hercule Germanicum Druso ortum etc.,
Tac. A. 1, 3; 1, 17; 1, 26;3, 54: At, hercules, si conscius fuissem etc.,
Curt. 6, 10, 20 al. —By enim, which introduces a reason for the objection implied in at, but certainly, but surely, but indeed, etc., alla gar: At enim tu nimis spisse incedis, Naev., Com. Rel. p. 16 Rib.; Turp. id. p. 93: at enim nimis hic longo sermone utimur;c.Diem conficimus,
Plaut. Trin. 3, 3, 78:At enim istoc nil est magis etc.,
Ter. Heaut. 4, 3, 21:At enim vereor, inquit Crassus, ne haec etc.,
Cic. de Or. 3, 49, 188:cum dixisset Sophocles, O puerum pulchrum, Pericle. At enim praetorem, Sophocle, decet non solum manus, sed etiam oculos abstinentes habere, etc.,
id. Off. 1, 40, 144 Beier; so id. Mur. 35, 74; id. Inv. 2, 17, 52 al.:at enim inter hos ipsos existunt graves controversiae,
id. Quinct. 1; so id. Imp. Pomp. 17, 51; 20, 60; id. Phil. 2, 2, 3; id. Ac. 2, 17, 52:At enim cur a me potissimum hoc praesidium petiverunt?
id. Div. in Caecil. 4, 15:At enim quis reprehendet, quod in parricidas rei publicae decretum erit?
Sall. C. 51, 25 Kritz:At enim quid ita solus ego circum curam ago?
Liv. 6, 15; 34, 32:At enim eo foedere, quod etc.,
id. 21, 18; 34, 31; 39, 37: At enim nova nobis in fratrum filias conjugia;sed etc.,
Tac. A. 12, 6.—By tamen: Jam id peccatum primum magnum, magnum, at humanum tamen, Ter. Ad. 4, 5, 53: Hi secretis sermonibus... conveniunt;C.nam publice civitas talibus inceptis abhorrebat. At tamen interfuere quidam etc.,
Tac. H. 4, 55:At certe tamen, inquiunt, quod etc.,
Cat. 10, 14.—With a preced. negative, sometimes no antithesis is appended by at, but it is indicated that if what has been said is not true, yet at least something else is true, but yet; sometimes with tamen, but yet; or certe, but at least, yet at least:D.Nolo victumas: at minimis me extis placare volo,
Plaut. Ps. 1, 3, 95:Si tibi non cordi fuerant conubia nostra,... At tamen in vostras potuisti ducere sedes,
Cat. 64, 158 sq.:Non cognoscebantur foris, at domi: non ab alienis, at a suis,
Cic. Ac. 2, 11, 56:Liceat haec nobis, si oblivisci non possumus, at tacere,
id. Fl. 25, 61:Si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,
Verg. A. 1, 543; so id. ib. 4, 615, and 6, 406. —With certe:Haec erant... quorum cognitio studiosis juvenibus si non magnam utilitatem adferet, at certe, quod magis petimus, bonam voluntatem,
Quint. 12, 11, 31; Cels. 2, 15; Suet. Calig. 12, al.—The antithesis is sometimes not so much in the clause appended by at, as in the persons or things introduced in it; so,(α).Esp. freq. in conditional clauses with si, si non, si minus, etiam si, etc.; cf. Herm. ad Viger. 241: Si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit; At erit mi hoc factum mortuo memorabile, if I perish here, but he does not return, yet etc., Plaut. Capt. 3, 5, 26; id. Bacch. 2, 3, 131:(β).si ego digna hac contumeliā Sum maxime, at tu indignus qui faceres tamen,
Ter. Eun. 5, 2, 25:Si tu oblitus es, at di meminerunt,
Cat. 30, 11:si non eo die, at postridie,
Cato, R. R. 2, 1:si non paulo, at aliquanto (post petīsses),
Cic. Quinct. 40; 97; id. Mil. 93 al.:quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,
id. Cat. 1, 22; id. Verr. 5, 69; id. Clu. 15: qui non possit, etiam si sine ullā suspitione, at non sine argumento male dicere, id. Cael. 3, 8.—With etsi:(γ).ei, etsi nequāquam parem illius ingenio, at pro nostro tamen studio meritam gratiam referamus,
Cic. de Or. 3, 4, 14; Tac. Or. 19.—With quod si:E.Quod si nihil cum potentiore juris humani relinquitur inopi, at ego ad deos confugiam,
Liv. 9, 1; Tac. A. 1, 67.—At, like autem and de, sometimes serves simply to introduce an explanation: cum Sic mutilus miniteris. At illi foeda cicatrix etc., now an ugly scar etc., Hor. S. 1, 5, 60. —F.And also like de in Hom. and Hdt., it sometimes introduces an apodosis,a.With si: Bellona, si hobie nobis victoriam duis, ast ego templum tibi voveo, if to-day thou bestow victory, then I etc., ean—de, Liv. 10, 19.—b.With quoniam: Nunc, quoniam tuum insanabile ingenium est, at tu tuo supplicio doce etc., since your disposition is past cure, at least etc., epei—de, Liv. 1, 28.► A.At is sometimes repeated at the beginning of several clauses,a.In opposition each to the preceding clause: Soph. Tu quidem haut etiam octoginta's pondo. Paegn. At confidentiā Militia illa militatur multo magis quam pondere. At ego hanc operam perdo, Plaut. Pers. 2, 2, 47 sq.:b.Si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit: At erit mi hoc factum mortuo memorabile,
id. Capt. 3, 5, 25 sq.; id. As. 5, 2, 6 sqq. (Cic., in Quir. 7 and 10, opposes at to sed, and Tac., in A. 12, 6, sed to at).—In opposition to some common clause preceding:B.At etiam asto? At etiam cesso foribus facere hisce assulas?
Plaut. Merc. 1, 2, 20: Quid tum esse existimas judicatum? Certe gratīs judicāsse. At condemnārat; at causam totam non audierat;at in contionibus etc.,
Cic. Caecin. 113:Sit flagitiorum omnium princeps: at est bonus imperator, at felix,
id. Verr. 5, 4; id. Sest. 47; id. Fragm. B. 16, 5 B. and K.: Nefarius Hippias Pisistrati filius arma contra patriam ferens;at Sulla, at Marius, at Cinna recte, imo jure fortasse,
id. Att. 9, 10, 3: At non formosa est, at non bene culta puella;At, puto, non votis saepe petita meis?
Ov. Am. 3, 7, 1 sq. Merk.:At quam sunt similes, at quam formosus uterque!
id. F. 2, 395: rideri possit eo quod Rusticius tonso toga defluit: at est bonus ut melior vir Non alius quisquam; at tibi amicus;at ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore,
Hor. S. 1, 3, 30 sqq. (cf. sed—sed,
Cat. 64, 141; Juv. 5, 61; 8, 149; and a similar use of alla in Hellenistic Greek, as alla—alla, 2 Cor. 2, 17: alla—alla —alla, 1 Cor. 6, 11).—Though regularly occupying the first place in its clause or sentence, it sometimes stands second (cf. atque fin.):Saepius at si me, Lycida formose, revisas,
Verg. E. 7, 67; id. G. 3, 331:Tutior at quanto merx est in classe secundā,
Hor. S. 1, 2, 47:Mentior at si quid, etc.,
id. ib. 1, 8, 37:Gramineis ast inde toris discumbitur,
Val. Fl. 8, 255:Major at inde etc.,
Stat. Th. 4, 116.—See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 417-451; Wagner, Quaest. XXXVII. ad Verg. IV. pp. 581- 585. -
4 Magnus
1.magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:I.magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.B.the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—Esp.1.Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:2.maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:populus,
Verg. A. 1, 148.—Rarely of time, for longus, multus:3.interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:II.magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.Trop.A.In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):B.vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):virtus,
Caes. B. G. 2, 15:infamia,
Cic. Fam. 1, 1:eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—In partic.1.Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:2.jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:3.magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:celebrare,
id. ib. 13, 8:nuntiare,
id. H. 3, 38:credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):A.magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—B.In gen.1.With no qualifying words.a.With the addition of the second term of the comparison.(α).With verbs:(β).quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):(γ).umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—With pronn.:(δ).quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:b.neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —Without the addition of the second term.(α).With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):(β).sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:magis metuant,
id. Mil. 5, 44:tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):(γ).magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—With pronn.:(δ).ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:2.ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:magis anxius,
Ov. M. 1, 182:hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—Strengthened.a.By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:b.qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:3.cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—Pleon.a.With potius (anteclass.):b.magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;C.his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —In partic.: non (neque) magis quam.1.To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:2.domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:3.deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:4.sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:A.alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.Lit.1.Alone.a.With a verb:b.haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—With an adj.:c.res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —With numerals, at most:d.puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—With an adv.:2.ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):3.qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:4.tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):5.hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf., in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:B.hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—Transf.1.Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:2.quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:2.scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius. -
5 magnus
1.magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:I.magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.B.the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—Esp.1.Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:2.maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:populus,
Verg. A. 1, 148.—Rarely of time, for longus, multus:3.interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:II.magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.Trop.A.In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):B.vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):virtus,
Caes. B. G. 2, 15:infamia,
Cic. Fam. 1, 1:eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—In partic.1.Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:2.jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:3.magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:celebrare,
id. ib. 13, 8:nuntiare,
id. H. 3, 38:credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):A.magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—B.In gen.1.With no qualifying words.a.With the addition of the second term of the comparison.(α).With verbs:(β).quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):(γ).umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—With pronn.:(δ).quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:b.neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —Without the addition of the second term.(α).With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):(β).sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:magis metuant,
id. Mil. 5, 44:tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):(γ).magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—With pronn.:(δ).ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:2.ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:magis anxius,
Ov. M. 1, 182:hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—Strengthened.a.By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:b.qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:3.cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—Pleon.a.With potius (anteclass.):b.magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;C.his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —In partic.: non (neque) magis quam.1.To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:2.domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:3.deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:4.sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:A.alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.Lit.1.Alone.a.With a verb:b.haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—With an adj.:c.res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —With numerals, at most:d.puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—With an adv.:2.ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):3.qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:4.tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):5.hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf., in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:B.hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—Transf.1.Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:2.quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:2.scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius. -
6 majores
1.magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:I.magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.B.the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—Esp.1.Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:2.maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:populus,
Verg. A. 1, 148.—Rarely of time, for longus, multus:3.interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:II.magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.Trop.A.In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):B.vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):virtus,
Caes. B. G. 2, 15:infamia,
Cic. Fam. 1, 1:eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—In partic.1.Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:2.jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:3.magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:celebrare,
id. ib. 13, 8:nuntiare,
id. H. 3, 38:credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):A.magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—B.In gen.1.With no qualifying words.a.With the addition of the second term of the comparison.(α).With verbs:(β).quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):(γ).umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—With pronn.:(δ).quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:b.neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —Without the addition of the second term.(α).With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):(β).sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:magis metuant,
id. Mil. 5, 44:tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):(γ).magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—With pronn.:(δ).ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:2.ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:magis anxius,
Ov. M. 1, 182:hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—Strengthened.a.By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:b.qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:3.cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—Pleon.a.With potius (anteclass.):b.magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;C.his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —In partic.: non (neque) magis quam.1.To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:2.domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:3.deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:4.sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:A.alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.Lit.1.Alone.a.With a verb:b.haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—With an adj.:c.res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —With numerals, at most:d.puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—With an adv.:2.ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):3.qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:4.tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):5.hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf., in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:B.hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—Transf.1.Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:2.quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:2.scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius. -
7 maxume
1.magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:I.magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.B.the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—Esp.1.Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:2.maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:populus,
Verg. A. 1, 148.—Rarely of time, for longus, multus:3.interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:II.magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.Trop.A.In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):B.vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):virtus,
Caes. B. G. 2, 15:infamia,
Cic. Fam. 1, 1:eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—In partic.1.Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:2.jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:3.magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:celebrare,
id. ib. 13, 8:nuntiare,
id. H. 3, 38:credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):A.magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—B.In gen.1.With no qualifying words.a.With the addition of the second term of the comparison.(α).With verbs:(β).quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):(γ).umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—With pronn.:(δ).quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:b.neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —Without the addition of the second term.(α).With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):(β).sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:magis metuant,
id. Mil. 5, 44:tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):(γ).magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—With pronn.:(δ).ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:2.ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:magis anxius,
Ov. M. 1, 182:hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—Strengthened.a.By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:b.qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:3.cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—Pleon.a.With potius (anteclass.):b.magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;C.his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —In partic.: non (neque) magis quam.1.To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:2.domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:3.deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:4.sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:A.alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.Lit.1.Alone.a.With a verb:b.haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—With an adj.:c.res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —With numerals, at most:d.puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—With an adv.:2.ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):3.qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:4.tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):5.hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf., in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:B.hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—Transf.1.Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:2.quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:2.scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius. -
8 maxumus
1.magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:I.magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.B.the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—Esp.1.Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:2.maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:populus,
Verg. A. 1, 148.—Rarely of time, for longus, multus:3.interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:II.magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.Trop.A.In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):B.vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):virtus,
Caes. B. G. 2, 15:infamia,
Cic. Fam. 1, 1:eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—In partic.1.Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:2.jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:3.magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:celebrare,
id. ib. 13, 8:nuntiare,
id. H. 3, 38:credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):A.magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—B.In gen.1.With no qualifying words.a.With the addition of the second term of the comparison.(α).With verbs:(β).quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):(γ).umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—With pronn.:(δ).quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:b.neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —Without the addition of the second term.(α).With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):(β).sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:magis metuant,
id. Mil. 5, 44:tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):(γ).magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—With pronn.:(δ).ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:2.ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:magis anxius,
Ov. M. 1, 182:hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—Strengthened.a.By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:b.qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:3.cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—Pleon.a.With potius (anteclass.):b.magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;C.his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —In partic.: non (neque) magis quam.1.To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:2.domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:3.deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:4.sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:A.alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.Lit.1.Alone.a.With a verb:b.haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—With an adj.:c.res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —With numerals, at most:d.puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—With an adv.:2.ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):3.qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:4.tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):5.hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf., in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:B.hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—Transf.1.Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:2.quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:2.scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius. -
9 adjectio
I.In gen.:II.Romana res adjectione populi Albani aucta,
Liv. 1, 30:illiberalis,
a small addition, id. 38, 14 ext.:caloris,
Sen. Ep. 189:litterarum,
Quint. 1, 5, 16; also the permission of adding, etc. (cf.:accessus, aditus): Hispalensibus familiarum adjectiones dedit,
he granted to them the right of settling new families, Tac. II. 1, 78.—More freq.,Esp., as t. t.A.In archit.1. B.In medicine, a strengthening, invigorating remedy:C.quae (i. e. diseases) non detractionibus, sed adjectionibus curantur,
Vitr. 1, 6, 3.—In rhet., the repetition of the same word, e. g. occidi, occidi, Quint. 9, 3, 28 (in Cic., adjunctio, q. v.).—D.In auctions, the addition to a bid, Dig. 18, 2, 17 al.; cf. adjicio. -
10 autem
autem, conj. [v. aut init. ], on the other hand, but, yet, however, nevertheless; sometimes an emphasized and (it is never found at the beginning of a clause, but after one or more words; v. fin.; like at, it joins to a preceding thought a new one, either entirely antithetical or simply different; it differs from the restricting sed in like manner with at; v. at init., and cf.: [Popilius imperator tenebat provinciam;I.in cujus exercitu Catonis filius tiro militabat. Cum autem Popilio videretur unam dimittere legionem, Catonis quoque filium... dimisit. Sed cum amore pugnandi in exercitu permansisset, Cato ad Popilium scripsit, etc.],
Cic. Off. 1, 11, 36 B. and K. (most freq. in philos. lang.; rare in the histt., being used by Caes. only 59 times, by Sall. 23, and by Tac. 31; and very rare in the poets).In joining an entirely antithetical thought, on the contrary, but = at quidem, at vero, se sê, esp. freq. with the pronouns ego, tu, ille, qui, etc.:II.Ait se obligāsse crus fractum Aesculapio, Apollini autem bracchium,
Plaut. Men. 5, 3, 9:Nam injusta ab justis impetrari non decet, Justa autem ab injustis petere insipientiast,
id. Am. prol. 35:ego hic cesso, quia ipse nihil scribo: lego autem libentissime,
Cic. Fam. 16, 22; id. de Or. 1, 25, 115; Plaut. Men. 2, 1, 43: i sane cum illo, Phrygia;tu autem, Eleusium, Huc intro abi ad nos,
id. Aul. 2, 5, 7; id. Capt. 2, 3, 4; id. Bacch. 4, 8, 58; id. Mil. 4, 4, 13; id. Ep. 5, 2, 7; Cic. Ac. 2, 19, 61:mihi ad enarrandum hoc argumentumst comitas, Si ad auscultandum vostra erit benignitas. Qui autem auscultare nolit, exsurgat foras,
Plaut. Mil. 2, 1, 3; so id. Ep. 2, 2, 95; id. Capt. 3, 4, 24:Quid tu aïs, Gnatho? Numquid habes quod contemnas? Quid tu autem, Thraso?
Ter. Eun. 3, 2, 22: e principio oriuntur omnia;ipsum autem nullā ex re aliā nasci potest,
Cic. Tusc. 1, 23, 54.—In joining a thought that is simply different.A. a.Absol., as the Gr. se:b.Vehit hic clitellas, vehit hic autem alter senex,
Plaut. Most. 3, 2, 91:cum Speusippum, sororis filium, Plato philosophiae quasi heredem reliquisset, duo autem praestantissimos studio atque doctrinā, Xenocratem Chalcedonium et Aristotelem Stagiritem, etc.,
Cic. Ac. 1, 4, 17; id. Off. 1, 5, 16:Alexandrum consultum, cui relinqueret regnum, voluisse optimum deligi, judicatum autem ab ipso optimum Perdiccam, cui anulum tradidisset,
Curt. 10, 6, 16:Atque haec in moribus. De benevolentiā autem, quam etc.,
Cic. Off. 1, 15, 46 sq.; 1, 23, 81: Sed poëtae quid quemque deceat ex personā judicabunt;nobis autem personam imposuit natura etc.,
id. ib. 1, 28, 97; 1, 28, 98; 1, 43, 152: Quod semper movetur aeternum est;quod autem motum adfert alicui etc.,
id. Tusc. 1, 23, 53; 1, 28, 68 sq.; 1, 30, 74; 1, 36, 87.—So sometimes when one conditional sentence is opposed to another, si—sin autem, in Gr. ei men— ei se:Nam si supremus ille dies non exstinctionem, sed commutationem adfert loci, quid optabilius? Sin autem etc.,
Cic. Tusc. 1, 49, 117; 1, 49, 118 al.—In adducing an example of a rule:Et Demosthenes autem ad Aeschinem orationem in prooemio convertit, et M. Tullius etc.,
Quint. 4, 1, 66 Spald.;also in passing from a particular to a general thought: Et sane plus habemus quam capimus. Insatiabilis autem avaritia est etc.,
Curt. 8, 8, 12.—Preceded by quidem, as in Gr. men—se (perh. most freq. in Cicero's philosophical works, under the influence of Greek style): Et haec quidem hoc modo;B.nihil autem melius extremo,
Cic. Tusc. 1, 41, 99:Sed nunc quidem valetudini tribuamus aliquid, cras autem etc.,
id. ib. 1, 49, 119; id. Off. 1, 7, 24; and thus in Tac. several times, but only in Ann. and Or.: bene intellegit ceteros quidem iis niti... Marcellum autem et Crispum attulisse etc., Or. 8; 18 bis; 25; A. 3, 53; 3, 73;4, 28.—So often in transitions from one subject to another: Ac de inferendā quidem injuriā satis dictum est. Praetermittendae autem defensionis etc.,
Cic. Off. 1, 8, 27 sq.; 1, 13, 41; 1, 45, 160.—So very often in Vulg. in direct reproduction of men—se: Ego quidem baptizo vos in aquā in paenitentiam; qui autem post me etc., Matt. 3, 11; 9, 37; 13, 23; 13, 32; 17, 11 sq.; 23, 28; 25, 33; 26, 24. —Esp.1.In any kind of transition:2.M. Antonius in eo libro, quem unum reliquit, disertos ait se vidisse multos, eloquentem omnino neminem. Vir autem acerrimo ingenio (sic enim fuit) multa etc.,
Cic. Or. 5, 18:hic (pater) prout ipse amabat litteras, omnibus doctrinis, quibus puerilis aetas impertiri debet, filium erudivit: erat autem in puero summa suavitas oris,
Nep. Att. 1, 2;also in questions: Quid autem magno opere Oppianicum metuebat, etc.,
Cic. Clu. 60, 167. Freq. several times repeated:Expetuntur autem divitiae cum ad usus vitae necessarios, tum ad perfruendas voluptates: in quibus autem major est animus, in iis pecuniae cupiditas spectat ad opes, etc.,
Cic. Off. 1, 8, 24 and 25; cf. Wopkens, Lectt. Tull. pp. 53 and 122: Orbis situm dicere adgredior... Dicam autem alias plura et exactius, Mel. prooem. 2.—In repeating a word from a previous clause, in continuing a train of thought:3.admoneri me satis est: admonebit autem nemo alius nisi rei publicae tempus,
Cic. Pis. 38, 94: disces quam diu voles;tam diu autem velle debebis, quoad etc.,
id. Off. 1, 1, 2:nunc quod agitur, agamus: agitur autem, liberine vivamus an mortem obeamus,
id. Phil. 11, 10, 24. —So esp. in impassioned discourse, Plant. Mil. 3, 1, 84:humanum amare est, humanum autem ignoscere est,
id. Merc. 2, 2, 48; id. Ps. 4, 8, 1:quot potiones mulsi! quot autem prandia!
id. Stich. 1, 3, 68; id. Ep. 5, 2, 6:quā pulchritudine urbem, quibus autem opibus praeditam, servitute oppressam tenuit civitatem,
Cic. Tusc. 5, 20, 57.—Like sed, vero, igitur, etc., in resuming a train of thought interrupted by a parenthesis:4.Omnino illud honestum, quod ex animo excelso magnificoque quaerimus, animi efficitur non corporis viribus: exercendum tamen corpus et ita adficiendum est, ut oboedire consilio rationique possit in exsequendis negotiis et in labore tolerando: honestum autem id, quod exquirimus, totum est positum in animi curā, etc.,
Cic. Off. 1, 23, 79; 1, 43, 153.—In introducing a parenthetical clause itself: quae autem nos ut recta aut recte facta dicamus, si placet (illi autem appellant katorthômata) omnes numeros virtutis continent, Cic. Fin. 3, 7, 24:5.quod vitium effugere qui volet (omnes autem velle debent) adhibebit etc.,
id. Off. 1, 6, 18; 1, 33, 120; id. Tusc. 1, 33, 80; 1, 36, 88:In primis foedera ac leges (erant autem eae duodecim tabuiae et quaedam regiae leges) conquiri etc.,
Liv. 6, 1, 10; Curt. 4, 6, 2:ex hoc Quodcumque est (minus est autem quam rhetoris aera) Discipuli custos praemordet,
Juv. 7, 217.—In enumerations, for the purpose of adding an important circumstance:6.magnus dicendi labor, magna res, magna dignitas, summa autem gratia,
but, and indeed, Cic. Mur. 13, 29:animis omnes tenduntur insidiae... vel ab eā, quae penitus in omni sensu implicata insidet, imitatrix boni, voluptas, malorum autem mater omnium,
yea, the parent of all evil, id. Leg. 1, 17, 47; id. N. D. 2, 22, 58:docet ratio mathematicorum, luna quantum absit a proxumā Mercurii stellā, multo autem longius a Veneris,
id. Div. 2, 43, 91.—In the syllogism, to introduce the minor proposition (the assumptio or propositio minor; cf. atque, IV. 9., and atqui, II. D.), now, but; but now:7.Aut hoc, aut illud: hoc autem non, igitur illud. Itemque: aut hoc, aut illud: non autem hoc: illud igitur,
Cic. Top. 14, 56:Si lucet, lucet: lucet autem, lucet igitur,
id. Ac. 2, 30, 96:Si dicis te mentiri verumque dicis, mentiris: dicis autem te mentiri verumque dicis: mentiris igitur,
id. ib.; id. Top. 2, 9; id. Tusc. 5, 16, 47.—Like the Gr. se or sê in adding an emphatic question (freq. in the comic poets), but, indeed.a.In gen.:b.Quem te autem deum nominem?
Plaut. As. 3, 3, 126:Perii: quid hoc autemst mali?
Ter. Eun. 5, 7, 5:Quī istuc? Quae res te sollicitat autem?
id. Heaut. 2, 3, 10:Quae autem divina? Vigere, sapere, invenire, meminisse,
Cic. Tusc. 1, 26, 65: Quo modo autem moveri animus ad appetendum potest, si id, quod videtur, non percipitur? pôs sê, id. Ac. 2, 8, 25:Quo modo autem tibi placebit JOVEM LAPIDEM jurare, cum scias etc.,
id. Fam. 7, 12, 2:Veni ad Caesarem: quis est autem Caesar?
Flor. 3, 10, 11.—So in exclamations:Quantā delectatione autem adficerer, cum etc.,
Cic. Tusc. 1, 41, 98.—In questions implying rebuke, reproach: Ba. Metuo credere. Ps. Credere autem? eho, etc., Plaut. Ps. 1, 3, 70: Th. Ego non tangam meam? Ch. Tuam autem, furcifer? yours do you say? yours indeed! Ter. Eun. 4, 7, 28.—c.In a question where a correction is made: Num quis testis Postumum appellavit? testis autem? ( witness did I say?) num accusator? Cic. Rab. Post. 5, 10:8.Alio me vocat numerosa gloria tua: alio autem? quasi vero etc.,
Plin. Pan. 28:Quid tandem isti mali in tam tenerā insulā non fecissent? non fecissent autem? imo quid ante adventum meum non fecerunt?
Cic. Att. 6, 2; 5, 13; 7, 1: Adimas etiam Hispanias? Et si inde cessero, in Africam transcendes. Transcendes autem dico? Liv. 21, 44, 7 Weissenb.—And in questions sed autem are sometimes both used, especially by the comic poets, but indeed, but now, like the Gr. alla—se Alla pou se boulei kathezomenoi anagnômen; Plat. Phaedr. 228 E.):9.Sed autem quid si hanc hinc apstulerit quispiam Sacram urnam Veneris?
Plaut. Rud. 2, 5, 15;and separated: Sed quid haec hic autem tam diu ante aedīs stetit?
id. Truc. 2, 3, 14:Attat Phaedriae Pater venit. Sed quid pertimui autem, belua?
Ter. Phorm. 4, 2, 11: Sed quid ego haec autem nequiquam ingrata revolvo? * Verg. A. 2, 101.—Once ast autem: ast autem tenui [p. 212] quae candent lumine Phatnae, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 1170 P. (IV. 2, p. 555 Orell.).—With interjections:► In good prose writers autem is usu.Heia autem inimicos!
Plaut. Am. 3, 2, 20:Ecce autem litigium,
but lo! id. Men. 5, 2, 34; so id. Curc. 1, 2, 41; id. Most. 2, 1, 35; id. Mil. 2, 2, 48; id. Most. 3, 1, 131; 3, 1, 146:Ecce autem alterum,
Ter. Eun. 2, 3, 6 Ruhnk.:Ecce autem subitum divortium,
Cic. Clu. 5, 14; so id. Verr. 2, 5, 34; id. Leg. 1, 2, 5; id. Rep. 1, 35, 55; id. Or. 9, 30:Ecce autem aliud minus dubium,
Liv. 7, 35, 10:Eccere autem capite nutat,
Plaut. Mil. 2, 2, 52; so id. Pers. 2, 4, 29:eccui autem non proditur [revertenti]?
Cic. Mur. 33, 68.placed after the first word of a clause; but if several words, a subst. and prep., the verb esse with the predicate, a word with a negative, etc., together form one idea, then autem stands after the second or third word. But the poets, especially the comic poets, allow themselves greater liberty, and sometimes place this particle, without any necessity in the nature of the clause, in the third, fourth, or fifth place; but autem is never found in good writers at the beginning of a clause or sentence; cf. Quint. 1, 5, 39. See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 558-588. -
11 ad-augeō
ad-augeō auxī, auctus, ēre, to increase by adding, augment: ne tua duritia adaucta sit, T.: maleficia aliis nefariis: crimen, magnify. -
12 adiectiō
adiectiō ōnis, f [adicio], an annexation, addition: populi Albani, L.: inliberali adiectione, i. e. by grudgingly adding (to his offer), L. -
13 aggerō (ad-g-)
aggerō (ad-g-) gessī, gestus, ere, to bring up, carry, convey to: adgeritur tumulo tellus, V.: quadrantes patrimonio, to keep adding, Ph.: probra, Ta.: aggeruntur insontibus periculosa, Ta. -
14 aut
aut conj., introducing an antithesis to what precedes, or: omnia bene sunt dicenda... aut eloquentiae nomen relinquendum est: quibusnam manibus aut quibus viribus, Cs.: cita mors venit aut victoria laeta, H.: ruminat herbas aut sequitur, V. — So introducing successive alternatives: quo iure aut quo more aut quā lege, or... or: Hispanorum aut Gallorum aut Threcum mille.— Introducing two alternatives, aut... aut, either... or: ubi enim potest illa aetas aut calescere, aut refrigerari?: per unam aut vivam aut moriar sententiam, T.: aut morte aut victoriā: ne immanitas aut extitisse aut non vindicata esse videatur: neque enim sunt aut obscura aut non multa post commissa: nihil est tam aut fragile aut flexibile, quam, etc. — Introducing three or more clauses: aut equos Alere aut canes ad venandum, aut ad philosophos, T. — With two pairs of disjunctive clauses: ne aut de Laelii aut de huius generi aut arte aut gloriā detraham. — Praegn., adding an emphatic alternative, or surely, or at least: quaero, num iniuste aut improbe fecerit, or at least unfairly: profecto cuncti aut magna pars fidem mutavissent, S.: quid ergo aut hunc prohibet, aut etiam Xenocratem, etc.: aut libertatem aut certe inpunitatem adeptus, L.—Emphatic, or else, otherwise, in the contrary case: Redduc uxorem, aut quam ob rem non opus sit cedo, T.: nunc manet insontem gravis exitus: aut ego veri Vana feror, V. — Correcting what precedes, or, or rather, or more accurately: de hominum genere, aut omnino de animalium loquor. — Beginning a sentence: Aut, ita qui sentiet, non apertissime insaniat? or is not rather, etc.—With potius: erravit, aut potius insanavit Apronius? — Neque... aut (for neque... neque): nec coniugis umquam Praetendi taedas aut haec in foedera veni, V.: nec litore tenus adcrescere aut resorberi, Ta.; cf. non eo dico, quo mihi veniat in dubium tua fides, aut quo, etc.* * *or, or rather/else; either...or (aut...aut) (emphasizing one) -
15 autem
autem conj., an adversative particle which regularly follows an emphatic word, or two or more closely connected words, but, on the other hand, on the contrary, however: hostium vim sese perversurum putavit, pervertit autem suam: cum hic Roscius esset Ameriae, T. autem iste Roscius Romae: moleste enim tulerat... ego autem non moleste fero. — In contrasted conditions, si... si autem; si or nisi... sin autem: si non venit, quid attinet? si autem venit, quid attinuit? — In a condition in contrast with a preceding negative or question: nobiscum nec animo certe est nec corpore. si autem domi est. — Ellipt.: Thr. Ego non tangam meam? Ch. Tuam autem, furcifer? Yours, say you? T.: perii, quid hoc autemst mali? T.—In exclamations: ecce autem alterum, T.: eccui autem non proditur revertenti? — In a correction or explanation: num quis testis Posthumium appellavit? Testis autem? non accusator?: In Africam transcendes. Transcendes autem dico, L.: ab hostibus captae. quibus autem hostibus? nempe iis, etc.—In a transition, but, and now: atque haec in moribus. de benevolentiä autem, quam, etc.: de inferendā quidem iniuriā satis dictum est. praetermittendae autem, etc.— Introducing a parenthesis: quod vitium effugere qui volet (omnes autem velle debent) adhibebit, etc. — Resuming a thought: honestum autem id, quod exquirimus.—Adding a new circumstance or a climax: tulit hoc graviter filius; augebatur autem eius molestia, etc.: magnus dicendi labor, magna res, magna dignitas, summa autem gratia. —In a syllogism, to introduce the minor proposition, now, but, C.* * *but (postpositive), on the other hand/contrary; while, however; moreover, also -
16 coacervātiō
coacervātiō ōnis, f [coacervo].—In rhet., an accumulation (of proofs, etc.): universa.* * *heaping/piling together/up; adding together, aggregate; (of arguments) -
17 deinde
deinde (in poetry two syll.), or dein (in poetry one syll.), adv. [de + locat. suffix -im + demonstr. -de].—In space, then, next, thereafter, thence: via interest perangusta, deinde paulo latior patescit campus, L.: duo binis pedibus incisim, dein membratim, etc.: iuxta Hermanduros Narisci, ac deinde Marcomanni, Ta.—In time, thereafter, afterwards, then, next, immediately: complurīs occiderunt, deinde se in castra receperunt, Cs.: latae deinde leges, L.: alia deinde alia loca petere, roam from place to place, S.: unguibus et pugnis, dein fustibus, Pugnabant, H.: deinde faciundi licentia, of repeating the offence, S.: primum suo, deinde omnium ex conspectu remotis equis, Cs.:... deinde... deinde... post... tum vero: deinde postea: post deinde, T.: deinde postremo: deinde ad extremum. — Of future time, next, the next time, then: quas ad te deinde litteras mittemus: Quae nunc deinde mora est? any longer, V. —Adding a new fact or argument, afterwards, next in order, then, besides, also: deinde etiam vereor, ne, etc.: primum... deinde (three times): primum... deinde (eight times)... postremo, C.: excellente tum Crasso, deinde Philippo, post Iulio, in the second rank.—Then, therefore, naturally, of course: qualis nostra virtus fuerit, talem deinde fortunam urbis fore, L.* * *then/next/afterward; thereon/henceforth/from there/then; in next position/place -
18 et-enim
et-enim conj., adding an independent and emphatic clause, as a reason, explanation, or corroboration, for, for truly, and indeed, because, since: etenim iste non audebat, etc.: etenim quid est, quod amplius exspectes?—In tmesi: Et meministis enim, V.—Introducing a parenthesis: legationis princeps est Heius (etenim est primus civitatis), ne forte, etc.—After a word (poet.): Divinare etenim mihi donat Apollo, H.: Tutus bos etenim rura perambulat, H. -
19 etiam
etiam adv. (rarely conj.) [et + iam]. I. Of time, now too, yet, as yet, even yet, still, even now: incertus sum etiam quid sim facturus, T.: cum iste etiam cubaret, introductus est: Invalidus etiamque tremens, etiam inscius aevi, V.: quamdiu etiam, how much longer: non dico fortasse etiam quod sentio: cuius iam etiam nomen invitus audio, to this day.—Adding a fact or thought, and also, and furthermore, also, likewise, besides, and as well: Ad haec mala hoc mihi accedit etiam, T.: Unum etiam donis istis Adicias, V.: caret epulis, caret ergo etiam vinolentiā: quae forsitan alii quoque etiam fecerint: ut in pace semper, sic tum etiam in bello, then too: non modo auctoritates, sed etiam imperium.— II. Praegn., to introduce a stronger statement, and even, nay, even: quae omnes docti summa, quidam etiam sola bona esse dixerunt: satis armati fuerunt, etiam nullis armis datis: civitas improba antea non erat; etiam erat inimica improborum, nay, rather: Immo etiam, qui hoc occultari facilius credas dabo, T. — To heighten the force of a comparative, yet, still: an quid est etiam amplius? T.: dic etiam clarius: ad Alesiam magna inopia, multo etiam maior ad Avaricum, Cs.— III. Meton., in affirmation, certainly, granted, by all means, yes indeed, yes: Pa. Nil aliud dicam? Ba. etiam, T.: aut etiam, aut non respondere: An. Num quid subolet patri? Ge. nil etiam, nothing at all, T. — Now, what? pray?: Etiam caves, ne videat te aliquis? are you on your guard, pray? T.: is mihi etiam gloriabitur? etc., is he going to boast after this?—At once, forthwith, now: Vide etiam sodes, ut, etc., T.: etiam tu hinc abis? T.—In the phrase, etiam atque etiam, again and again, constantly, repeatedly, persistently: etiam atque etiam cogita, T.: etiam atque etiam argumenta cum argumentis comparare: promissa adfirmare, L.: adspice, H.— IV. With enclitic particles.—With dum, hitherto, even till now, still, even yet: neque etiam dum scit pater, T.: cum poteris igitur (veni), quoniam etiamdum abes.—With num, still, even yet: cum tristis hiemps etiamnum saxa Rumperet, V.— With nunc, yet, till now, still, even now, even to this time, even at this time: Etiam nunc hic stas? T.: vos cunctamini etiam nunc, quid faciatis? S.: dubitate etiam nunc, si potestis: homo tribunatum etiam nunc spirans, L.: nullo etiam nunc usu rei militaris percepto, till that time, Cs.: sparsis etiam nunc pellibus albo, V.—With si, even if, although, albeit: Etiam si dudum fuerat ambiguum, Nune non est, T.: ego etiamsi omnia dixero, nequaquam, etc.: etiam si lex faciat potestatem, tamen existiment, etc.—With tum, even then, even at the time, till that time, till then, still: etiam tum patrem in hominum numero putabat: etiamtum Agricola Britanniam obtinebat, Ta.: quod acres sint etiam tum, cum, etc., even at times when.—With tunc, even at that time, even yet: Hannibalem armis etiam tunc invictum voluptate vicit.* * *and also, besides, furthermore, in adition, as well; even, actually; yes/indeed; now too, as yet, still, even now; yet again; likewise; (paarticle); (et-iam) -
20 -que
- que (sometimes -quē, V., O.), conj enclit. [2 CA-]. I. Singly, affixed to a word and joining it with a preceding word in one conception, and: fames sitisque: peto quaesoque: cibus victusque, L.: divinarum humanarumque scientia: carus acceptusque, S.: ius fasque, L.: diu noctuque, S.: longe multumque: saepe diuque, H.: iam iamque moriundum esse, every moment: ipse meique, H.: vivunt vigentque, L.: ultro citroque: pace belloque, L.: tempus locusque, L.—Affixed to the last word of a series, and, and in fine: fauste, feliciter, prospereque: ab honore, famā fortunisque: pacem, tranquillitatem, otium concordiamque adferat.—Affixed to another word than that which it adds, and (poet.): si plostra ducenta Concurrantque tria funera, H.: ut cantūs referatque ludos, H.—Adding a co-ordinate clause, regularly affixed to the first word; but, when this is a monosyl. praep., usu. in prose to the following noun, and, and so, and accordingly, and in fact: Tarquini iudicium falsam videri, eumque in vinculis retinendum, S.: ad tempus non venit, metusque rem inpediebat, S.: cum in praediis esset, cumque se dedisset: oppidum deletum est, omniaque deportata: cum volnera acceperit, cumque exercitum eduxerit: fretusque his animis Aeneas, L.: de provinciāque: per vimque.—But the praep. often takes que: cumque eis Aborigines (vagabantur), S.: deque praedā honorem habitote, L.: transque proximos montīs pedites condit, L.: pro nobis proque iis, L.—Connecting alternatives, or: uxores habent deni duodenique inter se communes, Cs.: pelago dona Praecipitare, subiectisque urere flammis, V.—Adversatively, but: studio ad rem p. latus sum, ibique multa mihi advorsa fuere, S.: nec iudicibus supplex fuit, adhibuitque liberam contumaciam.— II. Correlat., with - que, repeated, both... and, as well... as (in prose only where the first -que is affixed to a pron.): qui seque remque p. perditum irent, S.: omnes, quique Romae quique in exercitu erant, L.: risūsque iocosque, H.: mittuntque feruntque, O.: O terque quaterque beati, V.—Often connecting clauses, or words within a clause which is itself appended by -que: singulasque res definimus circumscripteque complectimur: statuam statui, circumque eam locum ludis gladiatoribusque liberos posteresque eius habere.—More than twice (poet.): Quod mihique eraeque filiaeque erilist, T.: Aspice mundum, Terrasque tractūsque maris caelumque, V. —Followed by et or atque, both... and, as well... as, not only... but also: seque et oppidum tradat, S.: signaque et ordines, L.: seque et arma et equos, Ta.: posuitque domos atque horrea fecit, V.: satisque ac super, O.: minusque ac minus, L. —After et (rare; but -que often connects words in a clause introduced by et), both... and: et Epaminondas Themistoclesque: id et singulis universisque semper honori fuisse, L.
См. также в других словарях:
Adding Machine (musical) — Adding Machine is a musical adaptation of Elmer Rice s play The Adding Machine , with music by Joshua Schmidt and libretto by Jason Loewith and Joshua Schmidt.The show opened in 2007 at the Next Theater in Illinois in a production directed by… … Wikipedia
Adding machine (disambiguation) — Adding machine could refer to:* Adding machine a form of calculator * The Adding Machine a play by Elmer Rice * Adding Machine a musical based on the play * a collection of writings by William S. Burroughs … Wikipedia
Adding To Their Fears — «Adding To Their Fears» Canción de The Exploited Álbum Death Before Dishonour Publicación 1987 Grabación … Wikipedia Español
adding — index augmentation, computation Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
adding machine — ☆ adding machine n. a machine that automatically performs addition (and often subtraction, division, etc.) when certain keys are pressed … English World dictionary
Adding machine — See adding machine (disambiguation) for other uses of this term. An adding machine is a type of calculator, usually specialized for bookkeeping calculations.In the United States, the earliest adding machines were usually built to read in dollars… … Wikipedia
Adding a Dimension — Infobox Book name = Adding a Dimension author = Isaac Asimov country = flag|USA language = English series = Fantasy Science Fiction essays genre = science essay publisher = Doubleday release date = 1964 media type = print (Hardback and Paperback) … Wikipedia
adding machine — n. to operate, use an adding machine * * * [ ædɪŋməˌʃiːn] use an adding machine to operate … Combinatory dictionary
adding circuit — sudėties grandinė statusas T sritis automatika atitikmenys: angl. adding circuit; adding network vok. Addiernetzwerk, n rus. схема сложения, f pranc. circuit additionneur, m … Automatikos terminų žodynas
adding network — sudėties grandinė statusas T sritis automatika atitikmenys: angl. adding circuit; adding network vok. Addiernetzwerk, n rus. схема сложения, f pranc. circuit additionneur, m … Automatikos terminų žodynas
adding machine — noun a calculator that performs simple arithmetic functions • Syn: ↑totalizer, ↑totaliser • Hypernyms: ↑calculator, ↑calculating machine • Part Holonyms: ↑cash register, ↑register … Useful english dictionary
